“Tjonge die thee is duur”, is een opmerking, die regelmatig gemaakt wordt bij losse thee. Als je goedkope thee uit de supermarkt vergelijkt met een tie guan yin van 12,95 euro per 30 gram, is dat wellicht ook een logische reactie. Toch krijg je meer voor die prijs dan je in eerste instantie denkt. Theebladeren kun je vaak meerdere keren opnieuw opschenken met water. En dan valt die prijs per kopje eigenlijk best mee…
In China hebben ze de kunst van het thee opschenken zich goed eigen gemaakt. Daar wordt in de ochtend de theepot gevuld met thee, waarna men de rest van de dag steeds weer vers water op de theebladeren schenkt. Een theeblaadje kun je vergelijken met een ui. Een ui bestaat uit meerdere rokken. Iedere rok heeft bij thee zijn eigen smaak en geur. Om rok voor rok te kunnen proeven, moet je de zetmethode hierop aanpassen.
Veel blaadjes
In Nederland zetten we doorgaans thee met weinig blaadjes, die we lang laten trekken. Op zich is hier niets mis mee, maar je haalt hiermee alle rokken van de ui en dus ook alle smaak, in één keer weg. In China gebruiken ze over het algemeen heel veel blaadjes en weinig water. Een typische Chinese theepot wordt op Marktplaats vaak aangeboden als ‘kinderservies’. Dat zegt genoeg over het formaat van het potje dat vaak voor een kwart tot een derde met thee gevuld wordt.
Thee trekken en opschenken
Onttrekken van smaak aan theebladeren is eigenlijk niets anders dan chemische stofjes, die voor geur, kleur en smaak zorgen, in water oplossen. Sommige stoffen lossen makkelijk op, ook bij een korte trektijd en lage watertemperatuur, terwijl andere stoffen juist veel tijd en een hoge watertemperatuur nodig hebben om in je kop terecht te komen. Dit verklaart ook waarom de verschillende infusies zo enorm kunnen variëren in smaak, kleur en geur. Er zitten letterlijk steeds andere stoffen in je kop. Bij de Chinese manier van thee zetten, die helemaal gericht is op meerdere infusies, is de trektijd vaak niet meer dan een aantal seconden.
Oppervlak van het theeblad
Hoe meer oppervlak het theeblad heeft, des te sneller alle stoffen in het water terechtkomen. Een tot balletjes gerolde oolong heeft weinig oppervlak, terwijl een in stukjes gehakt blad, dat in theezakjes gaat, enorm veel oppervlak heeft. De tot balletjes gerolde thee krijgt steeds meer oppervlak, omdat de balletjes zich langzaam ontvouwen. Hierdoor is deze thee erg geschikt voor meerdere infusies. Als je een theezakje twee keer hebt gebruikt, is de kans erg klein dat er de derde keer nog een lekker kopje thee ontstaat.
#hoedan?
Hoe bepaal je nu hoe lang en bij welke watertemperatuur je thee infuseert? Het is onmogelijk om hier een pasklaar antwoord op te geven. Iedere thee is anders: de variëteit van de thee, manier van plukken en bewerking, ze hebben allemaal invloed. Je zult dus per thee een recept moeten maken waarin je met alle variabelen speelt. Veel gedoe? Zeker. Maar wel een van de leukste aspecten van thee. Geef twaalf mensen dezelfde thee en je krijgt twaalf verschillende recepten. Het ene is niet per se lekkerder dan het andere, maar zeker anders! Experimenteer met tijd en temperatuur en ontdek jouw eigen favoriete recept. Om je op weg te helpen, vind je hier wat tips voor het zetten van witte thee en groene thee.
Nog een belangrijke tip: je kunt eenmaal gezette blaadjes maximaal zes uur bewaren, maar weggooien is echt zonde. Doe ze in een fles koud water en na vier tot acht uur in de koelkast heb je een heerlijke ijsthee.
Tekst Richard Schukkink
