Koffiebonen bewaren: zo doe je dat

Welke koffiebonen je ook koopt, na verloop van tijd verandert de koffie van smaak. Om de beste smaken van een mooie koffie in je kop te krijgen, is versheid belangrijk – naast maalgraad, zetmethode en water. In 2018  publiceerde de Specialty Coffee Association (SCA) er een heel handboek over. Wat blijkt? Na verloop van tijd tasten verschillende chemische en fysieke processen die kwaliteiten, en dus de versheid van koffiebonen, aan. Dit gebeurt zowel in de koffieboon (het verliezen van aroma’s en gassen), als buiten de boon (door invloed van zuurstof, temperatuur en licht). Met een paar praktische tips kun je het verouderingsproces van koffie enigszins vertragen.

Wanneer zijn koffiebonen het verst?

Verrassend genoeg zorgen de interne fysieke processen er ook voor dat net gebrande koffiebonen ‘te’ vers zijn. Dat komt doordat koffie eerst moet ontgassen. Tijdens het branden van koffie, waarbij groene bonen in een bepaalde tijd tot een temperatuur van om en nabij de 200°C worden verhit, verdwijnt het vocht in de boon en ontstaan er gassen zoals koolstofdioxide. Dit gas speelt een belangrijke rol: het drukt niet alleen zijn stempel op de extractie, maar ook op de crema-ontwikkeling en het smaakprofiel van de koffie. 

Net na het branden bevat koffie te veel gassen voor een goede extractie, resulterend in bubbels en inconsistentie. Het is daarom slim om na branding de koffie tussen vijf en zeven (de meningen verschillen hierover) dagen te laten rusten. Tegelijkertijd wil je ook niet dat de koffie te veel koolstofdioxide verliest. Het proces van ontgassen, dat zich natuurlijk voortzet, en het verlies van aroma’s zullen op den duur de smaak negatief beïnvloeden. Na een maand zijn er zoveel gassen en aroma’s ontsnapt dat de koffie met de dag aan smaak verliest. Houd daarom de vuistregel aan: tussen een week en vier weken na branding is koffie het verst en het lekkerst.

Koffiebonen blijven het langst vers zonder zuurstof

Het interne proces van gas- en aromaverlies is onvermijdelijk. Ook externe factoren hebben invloed op hoe snel koffie zijn versheid verliest. De grootste vijand voor gebrande koffie is zuurstof. Door koffiebonen goed afgesloten te bewaren, kun je het verouderingsproces dus enigszins vertragen.

Zuurstof breekt de aroma’s in koffie af en zorgt ook voor ongunstige bijsmaken. Het is daarom slim om koffie pas te malen op het moment dat je ’m gaat zetten. Gemalen koffie heeft een veel grotere totale oppervlakte, wat het oxidatieproces versnelt van een paar weken naar een paar minuten.

Koffiebonen bewaren

Idealiter koop je hele koffiebonen, die je per kopje afweegt en naar behoefte maalt. Daarnaast is het slim om koffiebonen in een zuurstofdichte verpakking te bewaren. Deze houdt naast zuurstof ook vocht en geuren tegen. Andere factoren die impact hebben op de versheid van koffie zijn licht en temperatuur. Om het verlies van smaak en complexiteit tegen te gaan, bewaar je koffie daarom het best op een koele en donkere plek.