Wat begon met een fascinatie voor die prachtige rode bessen is uitgemond in een specialty coffee-bedrijf dat alle facetten van boeren tot bonen tot branden omvat. Oprichter Menno Simons van groenekoffie-importeur Trabocca en koffiebranderij Bocca trotseert knokploegen en omkoping om in Ethiopië en Kenia op een eerlijke manier te handelen.
Negentien jaar geleden begon het allemaal met een kleine brander in de Amsterdamse garage van Menno Simons. Inmiddels produceert koffiebranderij Bocca in Dronten 200.000 kilo specialty coffee per jaar, die wordt geleverd aan bedrijven, horecazaken (tot in Hong Kong aan toe) en particulieren. Bocca heeft ook een eigen espressobar in de Amsterdamse Kerkstraat, waar trainingen en workshops gegeven worden. De koffie wordt zelf ingekocht via Trabocca. 5,8 miljoen kilo ongebrande bonen worden per jaar verkocht. De meeste koffie is afkomstig uit Ethiopië en Kenia, waar Menno Simons speciale projecten voert. Wij stelden vijf vragen aan de man achter het koffie-imperium.
Hoe is jouw liefdesrelatie met koffie ontstaan?
“Ik kwam twintig jaar geleden voor mijn werk als trader voor Alanheri Produkten BV – onder andere in sesamzaad – regelmatig in de binnenlanden van Ethiopië. Daar zag ik overal prachtige, rode bessen aan de koffiestruiken. Ik vond het wel iets voor mijn baas. Koffie is immers na olie het meest verhandelde product ter wereld. Daarna moest ik zelf heel snel alles over koffie leren, iets waar ik trouwens nog steeds mee bezig ben. Nieuwsgierigheid is altijd mijn drijfveer geweest. Omdat ik merkte dat branden zo’n groot effect op de smaak heeft, wilde ik ook zelf koffiebranden. Mijn baas vond dat onzin, dus leende ik geld van mijn vader om een tweedehands brander te kopen. In de avonduren en weekenden ben ik mezelf gaan trainen. Dat vond ik zo leuk, dat ik een vijfkilobrander heb gekocht. Zo is Bocca begonnen.”
Meer lezen? Het volledige interview met Menno Simons verscheen in koffieTcacao #30.
BESTEL DE EDITIE
Sindsdien koop je met Trabocca ook groene koffie in. Kun je iets vertellen over het nieuwste project in Kenia?
“De Nyeri-streek, bij Mount Kenya, is de Champagne van de Keniaanse koffiestreken. Dat komt onder andere door het klimaat, de variëteiten, de hoogte en de vulkanische bodem. Je kunt daar echt topkoffie kweken, maar de boeren trekken er de struiken uit de grond. Drie à vier van de allergrootste koffiehandelaren ter wereld runnen daar een monopolie. Ze houden met elkaar de prijzen laag en halen ook andere trucjes uit, waardoor de boeren veel te weinig overhouden aan hun oogst. Wij willen daar weer mooie koffies maken en de boeren er een mooie, eerlijke prijs voor geven, ongeveer acht keer zoveel als ze er nu voor krijgen. Daarbij ondersteunen we de boeren door ze verder op te leiden.”
Wat houdt dat praktisch in?
“We hebben nu zo’n duizend Ndaroini-boeren losgeweekt van bureaucratische coöperaties en richtten een bv voor ze op waarin ze allemaal aandeelhouder zijn. Ook werken we samen aan een jaarplan: wanneer moet er gesnoeid worden, wanneer gemest? Verder zijn we de verwerkingsstations aan het upgraden. Er moet een nieuwe machine komen, we gaan wat andere fermentatietechnieken gebruiken. We doen inmiddels zaken met 1.200 boeren en zijn nu de nieuwe oogst aan het verschepen.”
Dat klinkt als een succesverhaal. Gaat dat bij alle projecten zo goed?
“Niet altijd. In Ethiopië wilde ik een aantal machines importeren, maar bleek de douane corrupt. Ik weigerde te betalen. Toen heeft alles drie jaar bij de douane gestaan. Uiteindelijk hebben we die machines wel teruggekregen, maar het heeft me veel omzet gekost. In Kaapverdië hebben we geprobeerd iets op te zetten, maar daar bleken veel minder planten te staan dan ons was voorgespiegeld, dus dat was niet rendabel. We hebben daar ook drie natuurrampen in één jaar meegemaakt: een vulkaanuitbarsting, een orkaan en een bosbrand. Dat doet de oogst ook geen goed. In plaats van de beoogde 100 ton hadden we uiteindelijk negen ton koffie die we konden verkopen. Maar het goede nieuws is wel dat we er de driehonderd jaar oude, dooie koffie-industrie nieuw leven hebben ingeblazen.”
Welke koffie is momenteel jouw favoriet?
“Guji of yirgacheffe, Ethiopische koffies met fruitige en bloemige tonen. Al kan tegen een echt top-Keniaan uit Nyeri, en dan vooral als filterkoffie, weinig op. Keniaanse koffies zijn vrij rins (licht zuur), maar kunnen ook vol en romig zijn met tonen van zwarte bessen. Die combinatie maakt ’m superspannend.”
