Nu de koeien weer volop in de wijde staan, schijnen we een licht op a2 melk. Bij het grote publiek nog relatief onbekend, maar in de supermarkten al volop verkrijgbaar.
Wat is A2 melk?
A2 melk is gewone melk, dat rechtstreeks van de koe komt.
Waarom heet het dan A2 melk?
Zo’n achtduizend jaar geleden is de genetische structuur van de koe, wegens migratie en domesticering, veranderd. Dat resulteerde in een chromosoommutatie: het oorspronkelijke gen, het sterke A2xA2-gen, is veranderd in een zwakker A1xA1-gen, met als gevolg een andere eiwitsamenstelling. A2 melk verschilt dus van A1 melk (de reguliere melk) op één punt: een ander eiwit.
Is dit zo belangrijk?
Jazeker. Het menselijk lichaam verteert de A2 melk namelijk anders dan de A1 melk. Alle melk bevat eiwitten: de caseïne- en de wei-eiwitten (oftewel proteïnen) en het zijn juist de (beta-) caseïne-eiwitten die het verschil maken. Het A1 caseïne-eiwit wordt afgebroken in een molecuul, de BCM-7. Bij de A2 melk gebeurt dit niet. Het BCM-7 molecuul heeft een opioïde structuur (BetaCasoMorfine-7) en wordt daarom slecht verdragen door veel mensen. Voor deze mensen is de A2 melk dus een alternatief.
Er zijn boeren in Nederland die hun kuddes helemaal of gedeeltelijk hebben omgebouwd tot A2 kuddes, omdat zij het belang ervan inzien. Deze koeien zijn door een specifieke DNA-test geclassificeerd als A2xA2 koeien. In reguliere melk zit melk van A1xA1, maar ook van A2xA2 koeien. Met A2 melk weet je dus zeker dat je uitsluitend melk hebt van de op A2xA2 geteste koeien. De eigenlijke benaming zou dan ook moeten zijn A2xA2 melk, maar gemakshalve noemen wij het A2 melk.
Welke koeien produceren de A2 melk?
In Europa bevindt zich maar één oerras dat A2 melk produceert (althans, 95 procent van deze populatie) en dat is het Guernsey-ras. Dit heeft alles te maken met bloedzuiverheid en locatie. Dit ras is in het begin van de 16de eeuw slechts één keer gekruist geweest. Mede dankzij de geïsoleerde ligging van het kanaaleiland Guernsey heeft dit ras dan ook zijn unieke eigenschappen weten te behouden. Van de Jersey- en de Fleckvieh-populatie is bekend dat zo’n 40 procent A2 melk geeft. Bij de andere rassen is dat beduidend minder.
Zit het A2 eiwit alleen in koemelk?
Behalve het Guernsey-ras produceren ook schapen, geiten en buffels A2 melk.
Is dit wetenschappelijk onderbouwd?
Er zijn meer dan honderd gerecenseerde evidence based wetenschappelijke onder- zoeken die de A2 eigenschappen ondersteunen (lees vooral het boek Devil in the Milk van professor Keith Woodford). De twee meest recente studies op mensen zijn gepubliceerd in Nutritional Journal (Jianqinet al., 2016) en The European Journal of Clinical Nutrition (Ho S. et al., juni 2014). Deze studies tonen het verschil aan tussen het effect van melk die bestaat uit A1 en A2 beta caseïne en dat van melk uit alleen A2 beta caseïne.
Wie hebben er vooral baat bij A2 melk?
Een kleine twee miljoen Nederlanders krijgen maag- en darmklachten bij het drinken van gewone melk. In deze groep bevinden zich veel mensen die denken dat hun klachten veroorzaakt worden door de lactose (melksuiker). Zij diagnosticeren zichzelf daarom als lactose-intolerant. In veel gevallen worden de klachten veroorzaakt door het BCM-7 molecuul. Anders zouden deze mensen ook niet de A2 melk kunnen verdragen, want ook in A2 melk zit lactose. Pas bij een gediagnosticeerde lactose- intolerantie of zuivelallergie wordt het drinken van melk afgeraden.
© Guernsey Press
Waar is A2 melk verkrijgbaar?
De biologische en gangbare A2 melk, geleverd door Vecozuivel en Weerribben Zuivel, is verkrijgbaar bij Jumbo, de Coop, Ekoplaza en Marqt. De rauwe biologische A2 melk is te koop bij verschillende boerenbedrijven in Nederland, bijvoorbeeld bij Matthijs de Haan in Ingen die ook een Guernsey-kudde heeft.
Koffie en A2 melk
Het toeval wil dat de eiwitten in A2 melk ook zorgen voor een dikke, fluweelachtige schuimlaag in een cappuccino of latte. Met name in Australië, waar A2 melk een markt- aandeel van bijna 12 procent heeft, werken daarom steeds meer barista’s met dit type melk.
Over de auteur
Pieter Kluyver is eigenaar van Guernsey Butter. Hij exporteert deze kwaliteitsboter naar Nederland en co- ordineert tevens alle activiteiten rondom de Guernsey-boter. Deze boter is inmiddels een begrip geworden bij een groot aantal topkeukens en top-ijsbereiders. Dankzij het Guernsey- ras (dat bijna alleen maar A2 melk produceert) is hij in aanraking gekomen met A2 melk.
