Wat is kombucha?

Een van de opkomende sterren aan het fit food firmament is kombucha: een oeroude drank die ook wel bekend staat als ‘onsterfelijkheidsthee’ of ‘hippie tea’. Een paar jaar  geleden maakte de drank zijn opmars in de VS, maar inmiddels maken we ook steeds vaker kennis met lokaal gebrouwen kambuchamerken in zowel Nederland als België. Maar wat is het nou eigenlijk?

Kombucha: het verhaal erachter

Kombucha is een gefermenteerde drank, gemaakt van thee, suiker en een levende starter cultuur. Er gaan verschillende verhalen rond over de herkomst, maar het gangbaarste verhaal luidt dat het zo’n 221 jaar voor Christus zijn intrede maakte in China, ten tijde van de Tsin Dynastie. Dat de drank toen al meerdere gezondheidsvoordelen toegekend kreeg, blijkt uit de bijnaam ‘onsterfelijkheidsthee’. 

Pas vele eeuwen later maakte kombucha zijn oversteek naar het Westen en leefde in de jaren ‘60 en ‘70 helemaal op in Amerika toen wetenschappers stelden dat de drank een goede werking zou hebben op de darmflora. De hippie cultuur omarmde de wonderdrank met open armen, waarna de eerste commerciële kombucha in de jaren ‘90 op de Europese markt verscheen.

Is kombucha gezond?

Er zijn een aantal indrukwekkende gezondheidsclaims bekend rondom kombucha. Kombucha zou de lever helpen ontgiften, de weerstand verhogen, bijdragen aan een gezonde spijsvertering en diabetes verhelpen. Sommigen gaan nog een stap verder en beweren dat de drank chronische ziektes kan genezen. Maar of het echt gezond is? Dat is aan jezelf om te ontdekken. 

Voor geen van deze claims bestaat tot heden wetenschappelijk bewijs, maar dat neemt niet weg dat kombucha een bijzonder interessant drankje is. Het is met zijn lichte prikkeling een heel goed alternatief voor bijvoorbeeld alcohol of frisdrank, producten waarvan buiten kijf staat dat ze je gezondheid niet bevorderen.

Geen kombucha zonder fermentatie 

Het belangrijkste kenmerk van de zogenoemde wonderdrank is dat het een product van fermentatie is. Fermentatie is een eeuwenoude manier van voedselbewerking waarbij bacteriën, schimmels of gist leiden tot een gecontroleerde rotting, waarna er bijzondere, vaak uitgesproken smaken en gezonde stoffen in een product naar voren komen. 

Kombucha kun je maken op basis van verschillende soorten thee. Elke soort heeft zijn eigen unieke eigenschappen. Zo brouw je bijvoorbeeld met witte thee een veel lichtere versie dan met zwarte thee. Het fermentatieproces begint met het kiezen van de juiste thee,  in combinatie met een levende starter cultuur, wat in dit geval de kombucha-zwam is. Deze zwam noemen we SCOBY (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast) en bestaat uit verscheidene bacteriën en gist, die samen het ontstekingsmechanisme van het fermentatie- proces vormen. 

Wanneer je de SCOBY toevoegt aan afgekoelde thee en hem vervolgens ‘voert’ met suiker, ontstaat er iets bijzonders. De suikers worden omgezet in enzymen en zuren en er vormen zich kleine gasbelletjes. Nu nog een portie geduld en dan ontwikkelt de smaak van de thee zich uiteindelijk tot een frisse sprankelende licht zoete frisdrank met een fijn zuurtje.

Zelf aan de slag?

Voor wie geïnteresseerd is in het brouwen van kombucha is er goed nieuws. Een starterspakket is niet duur en eenvoudig bij elkaar te sprokkelen. Leer hoe je kombucha zelf maakt en laat je inspireren door andere kombucha recepten.