Eeuwen geleden ontdekt door de guarani indianen in de bossen van paraguay en tot op de dag van vandaag het volksdrankje van zuid amerika: yerba mate. In de westerse wereld groeit de belangstelling voor deze heilzame koffievervanger. Wat is het en wat zijn de krachten van deze bijzondere drank?
Wat is Yerba Mate?
Yerba Mate is een kruidendrank met een bittere, grasachtige, rokerige smaak. Het is een infusie van gedroogde bladeren, takjes en knoppen van de mateplant, een kleine boom uit de hulstfamilie. Deze groeit in subtropisch Zuid-Amerika; Brazilië, Argentinië, Paraguay, Chili, Peru, Bolivia. Hij groeit in de jungle, maar er zijn ook grote, commerciële plantages.
De indianen van de Guaraní stam in Paraguay maakten er als eerste een drank van. Het kruid gaf ze energie en daardoor konden ze beter zware voet- en jaagtochten aan. Mate was van oudsher ook al een medicijn tegen reumatische pijnen, infecties, urinewegproblemen en depressiviteit. De Spaanse kolonisten gaven het de naam Yerba Mate. Yerba betekent in het Spaans gras of kruid. Mate staat voor het aftreksel van de bladeren en knoppen van de mateplant.
Miljoenen Zuid-Amerikanen drinken Yerba Mate in plaats van koffie en thee. De infusie wordt veelal nog op traditionele wijze gezet en gedronken.Het kruid wordt in een kalebas gedaan en daarna op een speciale manier overgoten met warm water. De drank wordt vervolgens met een metalen filterrietje, de bombilla,gedronken.
Zuivere drank
In de Verenigde Staten en Europa wordt Yerba Mate veel verpakt in theezakjes en gebruikt als ingrediënt in levensmiddelen of voedingssupplementen. Ook in de westerse wereld drinkt men het veel als vervanger van koffie. Yerba Mate bevat namelijk net als koffie en thee opwekkende stoffen, waaronder een kleine hoeveelheid cafeïne.
Daarnaast bevat het extract veel vitaminen; Vitamine A (krachtige antioxidant), vitamine B1 (versterkt de functie van het zenuwstelsel, hart, spieren en hersenen) en vitamine B2 (maakt lichaamsweefsel en rode bloedcellen aan). Yerba Mate zit ook vol mineralen (ijzer, chroom, choline) aminozuren (bouwstenen van eiwitten), polyfenolen (krachtige antioxidanten) en saponinen (stoffen die het immuunsysteem versterken en het lichaam beschermen tegen ziektes). De twee laatstgenoemde stoffen behoren tot de groep fytochemicaliën. Dit zijn plantaardige stoffen die helpen je lichaam te beschermen tegen schadelijke invloeden van vrije radicalen (stoffen die, wanneer ze in overvloed aanwezig zijn, schade richten aan cellen en weefsels in het lichaam). Deze ‘natuurlijke zuiveringsverbinding’ is te vinden in veel planten.
Uit onderzoek van de Journal of Food Science (2007) blijkt dat Yerba Mate meer antioxidanten bevat dan groene thee. Dit komt mede dankzij de hoge concentratie polyfenolen.
Vele voordelen
Yerba Mate is veel onderzocht en kent een flink aantal gezondheidsvoordelen. Het verbetert het immuunsysteem, ontgift het lichaam, verlicht allergieën, vermindert het risico op diabetes, verbrandt calorieën, vergroot de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof naar het hart, verlaagt het risico van hartaanvallen en beroertes, verhoogt de mentale energie en focus, verbetert de stemming én het bevordert een diepere slaap (dit geldt niet voor mensen die gevoelig zijn voor cafeïne).
“Mate was van oudsher ook al een medicijn”
Yerba Mate blijkt, vergeleken met groene thee en rode wijn, de grootste remmer van cytotoxiciteit. Cytotoxiteit beschadigt en vernietigt lichaamscellen en beperkt daardoor de bloedtoevoer. Dit kan zorgen voor beroertes. Het kruid blijkt tevens een zeer krachtige remmer te zijn van oxidatieve stress (vorming van reactieve zuurstofverbindingen die alle delen van de cel – inclusief proteïnen, lipiden en DNA – beschadigen). Het hart en de lever zijn gevoelig voor deze stress. Uit onderzoek blijkt dat het toedienen van het kruid de oxidatie in het hart verminderde. Daarnaast verlaagt het de cholesterolgehalte en helpt het de spijsvertering met als gevolg de verhoging van de snelheid van de galstroom. Het kruid heeft tevens aangetoond te helpen bij gewichtsverlies en wordt verkocht als voedingssupplement.
Daarnaast zijn er studies die aantonen dat het kruid eigenschappen heeft die de groei van kanker tegengaan. In het onderzoek van Journal of Food Science blijkt zelfs dat Yerba Mate de ontwikkeling van sommige kankercellen te vernietigen.
Traditionele bereidingswijze Yerba Mate
Benodigdheden:
Yerba Mate / Yerba Mate drinkbeker / bombilla (filterrietje)/ glaasje koud water / theekan met heet (net niet kokend) water
Bereiding:
- Vul de drinkbeker voor twee derde met de Yerba Mate. (Voor een intensere of mildere smaak voeg meer of minder toe)
- Plaats je hand plat op de opening van de drinkbeker en keer hem om. Schud dan een paar keer. Draai de beker weer om en haal je hand van de opening. De fijne deeltjes liggen nu op je hand en kun je afvegen. Schud de beker nu zo dat de kruiden aan één kant van de drinkbeker liggen. Aan de andere kant heb je nu een holte
- Hou de beker gekanteld en schenk een beetje koud water in de holte. Schenk niet te veel water, de bovenkant van de Yerba Mate mag niet nat worden. Laat de kop een paar minuten gekanteld staan (bijvoorbeeld door de drinkbeker op de bombilla te laten steunen) totdat de kruiden het water hebben geabsorbeerd. Dit is om de antioxidanten te beschermen.
- Leg je duim op de bovenkant van de bombilla, zodat deze afgesloten is. Duw dan het filtergedeelte van de bombilla naar de bodem van de mate in het holle gedeelte.
- Schenk het hete water in het holle gedeelte net onder de rand van de drinkbeker.
- Zuig voorzichtig de thee door de bombilla en drink smakelijk van je Yerba Mate! Als je lucht opzuigt dien je weer heet water in de kop te schenken. De eerste twee Yerba Mate’s zijn vrij sterk en bitter. De smaak zal milder worden naarmate je vaker water inschenkt. Je kunt zeker zeven à acht keer opnieuw water opschenken
