Wist je dat alle thee van dezelfde theeplant komt? Ze stammen allemaal van de Camellia sinensis, maar verschillen door de manier van bewerken. Zo onderscheiden we 6 verschillende soorten thee: wit, geel, groen, oolong, zwart en post-gefermenteerde thee.
De Camellia sinensis ofwel de theeplant is een groenblijvende plant, die zich in tropische en subtropische landen thuis voelt. Hij is niet bang voor een beetje water en heeft geen last van hoogtevrees. Veel toptheesoorten groeien vanaf 600 meter tot ver daarboven.
We verdelen de theefamilie onder in twee hoofdsoorten: de Chinese variant heet Camellia sinensis sinensis en de Indiase variant Camellia sinensis assamica. De twee soorten verschillen behoorlijk van elkaar. Zo geven de kleine Sinensis sinensis blaadjes een delicaat aroma. De Sinensis assamica heeft grote bladeren meteen veel krachtiger aroma.
In Theeroutes bundelt Deirdre Deprettere haar verhalen, ervaringen en bezoektips van haar theereizen door de jaren heen. Ga mee met Deirdre op reis door 15 regio’s en 11 landen en ontdek alle theeregio’s.
Vier tot twaalf jaar na het zaaien of stekken kun je de plant voor het eerst oogsten. Oogsten gebeurt soms handmatig, maar steeds vaker met behulp van machines. Goedkoper, maar zeker niet beter. Hoewel er veel uitzonderingen zijn op deze regel, worden de beste theesoorten zorgvuldig met de hand geplukt volgens het two leaves and a bud principe.Bij goedkope kwaliteiten thee plukt men nog één of twee blaadjes extra. Dit is goed voor het volume, maar minder voor de kwaliteit.
6 soorten thee
De duizenden manieren die er zijn om thee te bewerken, groeperen we in 6 klassen of soorten: wit, geel, groen, oolong, zwart en post-gefermenteerde thee. Ze stammen zogezegd allemaal af van de blaadjes van de Camellia sinensis, maar de manier waarop het verse theeblad wordt bewerkt, maakt het verschil. De eerste stap in het productieproces voor alle theeën is het laten verwelken van de thee.
1. Witte thee
Traditioneel worden de eerste uitlopers in het plukseizoen van bepaalde subsoorten van de theeplant geplukt en gedroogd. De eerste uitlopers zijn te herkennen aan kleine donshaartjes. Om tot witte thee te komen, wordt het theeblad na het verwelken in de de zon óf oven gedroogd. Witte thee kenmerkt zich door een delicaat en zoet aroma.
2. Gele thee
De productie van gele thee lijkt erg op die van groene thee. Echter wordt de oxidatie bij gele thee altijd gestopt door het blad te wokken, waarna de thee direct licht- en luchtdicht wordt verpakt in doeken. Dit ‘verstikken’ wordt yellowing genoemd en zorgt ervoor dat het blad van groen naar geel kleurt. Tevens maakt het grasige aroma van groene thee plaats voor zoet en bloemig aroma.
3. Groene thee
De kunst van het maken van groene thee is eigenlijk niets anders dan het voorkomen dat het zwarte thee wordt. Dit kan op maar één manier: verhitten. Door verhitting in een wok, met stoom of in een oven deactiveer je het enzym oxidase. Dit enzym maakt dat groene theeblaadjes oxideren en bruin worden. Na het verhitten kunnen er nog vele andere stappen volgen, zoals rollen en het geven van een mooie vorm aan het blad.
Wil je thuis beter thee leren zetten? In de #hoedan: thee zetten als een professional lees je hoe je dat aanpakt.
4. Zwarte thee
Na het laten verwelken van het theeblad, kiezen theemakers er bij zwarte thee eerst voor het blad te kneuzen (orthodox) of te versnijden (CTC, crush, tear, curl). Dit drijft de celsappen naar buiten. Deze sappen reageren met zuurstof (oxidatie) en zorgen ervoor dat het blad bruin kleurt. Na het drogen heeft de thee zijn vertrouwde zwarte kleur gekregen.
5. Oolong thee
Deze theeklasse wordt ook wel half geoxideerde thee genoemd. Door de buitenkant van het theeblad in een trommel te kneuzen, begint hier het oxidatieproces. Afhankelijk van het beoogde smaakprofiel (er zijn er 78!) kan dit een uur tot vele uren duren. Zo kan het blad van een tie guan yin uit Fujian 20% geoxideerd zijn en een oriental beauty uit Taiwan 70%. Het oxidatieproces wordt in de wok of oven gestopt, waarna de thee wordt gedroogd en geroosterd en soms tot balletjes wordt gerold.
Lees meer over de oorsprong van oolong thee.
6. Post-gefermenteerde thee
Deze traditionele uit de Chinese provincie Yunnan afkomstige theeklasse is in het westen nog behoorlijk onbekend. Bij post-gefermenteerde thee wordt het oxidatieproces gestopt door het blad te wokken (50°C), waarna de thee wordt gestoomd of bevochtigd en meestal tot koeken wordt geperst waarna micro-organismen hun werk kunnen doen. Bij deze thee geldt: hoe ouder de thee, hoe beter de kwaliteit. De bekendste theesoort uit deze groep is pu’er en is per kilo duurder dan goud.